Εκπαιδευτικό πρόγραμμα “Waste Coach – Σύμβουλος διαχείρισης απορριμμάτων”

Ένα από τα σημαντικότερα προγράμματα της πόλης του Άρνεμ της Ολλανδίας υπήρξε η θεσμοθέτηση και η υλοποίηση του “Waste Coach”, ενός συμβούλου διαχείρισης απορριμμάτων. Ειδικά καταρτισμένοι υπάλληλοι του Δήμου του Άρνεμ καθοδηγούσαν και εκπαίδευαν εξατομικευμένα τους κατοίκους του Δήμου για το πώς να διαχειρίζονται τα οικιακά τους απόβλητα και πως μπορούν να διαμορφώσουν ένα οικονομικά αποδοτικό σύστημα συλλογής των απορριμμάτων τους με βάση τις καθημερινές ανάγκες τους, την γειτονιά που μένουν, τα μέσα που διαθέτουν.

Το πρόγραμμα πραγματοποιήθηκε σε τρεις διαφορετικές γειτονιές του Arnhem: μια γειτονιά χαμηλού εισοδήματος, μια μεικτή γειτονιά με χαμηλά και πολυώροφα κτίρια και μια γειτονιά με μόνο χαμηλά κτίρια. Θετικό αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία 40 θέσεων εργασίας για 12 μήνες (waste coaches) και η μείωση των υπολειμματικών αποβλήτων (κατά μέσο όρο, 264 έως 215 kg ετησίως ανά κάτοικο) αντιστοιχώντας σε μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 80 kg CO2 κατά κεφαλήν ετησίως. Οι κάτοικοι είχαν την δυνατότητα να δέχονται στο σπίτι τους ή στο πολεοδομικό τους τετράγωνο τους συμβούλους και να εξηγούν τις προσωπικές τους ανάγκες διαμορφώνοντας ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα διαχείρισης των απορριμμάτων.

Το πρόγραμμα υλοποιήθηκε με χρηματοδότηση του προγράμματος LIFE, και η πλήρης ονομασία του ήταν Reversed Waste Collection (ReWaCo). Στόχος του ήταν να δώσει κίνητρα και γνώση για τον διαχωρισμό των απορριμμάτων στην πηγή (χαρτί, πλαστικό, οργανικά απόβλητα κουζίνας/κήπου), να αποθαρρύνει την διάθεση μεγάλων ποσοτήτων απορριμμάτων και να καταστήσει γνωστή και αναγκαία την μεταφορά τους σε υπόγεια κοινοτικά σημεία συλλογής απορριμμάτων.

Το πρόγραμμα ReWaCo «Αντίστροφη συλλογή απορριμμάτων» απέδειξε ότι μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικό από τις παραδοσιακές μεθόδους συλλογής απορριμμάτων. Το σύστημα προσάρμοσε τις μεθόδους συλλογής στα χαρακτηριστικά των γειτονιών δοκιμής και η νέα μέθοδος έδειξε ότι απαιτεί τη χρήση μικρών κάδων, υπόγειων κάδων, συστημάτων εγγραφής και επαλήθευσης και οχημάτων συλλογής απορριμμάτων. Τα αποτελέσματα του προγράμματος αξιοποιήθηκαν για το σχεδιασμό στρατηγικής διαχείρισης απορριμμάτων που περιελάμβανε την εγκατάσταση υπόγειων δοχείων απορριμμάτων σε συνεργασία με τους κατοίκους της περιοχής. Συνολικά, εγκαταστάθηκαν ή παρασχέθηκαν 74 υπόγειοι κάδοι απορριμμάτων και πάνω από 20.000 κάδοι μικρότερης χωρητικότητας για την επιλεκτική συλλογή γυαλιού, χαρτιού και χαρτονιού, πλαστικών και οργανικών υλικών.

Η αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της παρακολούθησης έδειξε ότι η επιλεκτική συλλογή διαφορετικών τύπων αποβλήτων βελτιώθηκε σημαντικά. Στο τέλος του προγράμματος, το 60% των διαφορετικών τύπων απορριμμάτων διαχωρίστηκε για συλλογή από τους κατοίκους των τριών γειτονιών, αφήνοντας υπολειμματική ποσότητα απορριμμάτων 40%. Το έργο σημείωσε υψηλό επίπεδο αποδοχής του προγράμματος από τους κατοίκους της περιοχής, με πάνω από το 83% των ερωτηθέντων να έχουν θετική ή ουδέτερη γνώμη σχετικά με τη συλλογή απορριμμάτων.

Η χρήση συμβούλων διαχείρισης απορριμμάτων (waste coaches), οι οποίοι θα μεταβούν σε κάθε γειτονιά, σε κάθε σπίτι, σε κάθε επιχείρηση και θα εξηγήσουν τους τρόπους και τα οφέλη της χρηστής διαχείρισης των απορριμμάτων, ενώ παράλληλα θα καταγράψουν τις ανάγκες και θα προτείνουν λύσεις για την καθημερινότητα πολιτών και επιχειρήσεων είναι ένα σημαντικό εργαλείο στη διάχυση της πληροφορίας αλλά και τη διαμόρφωση στρατηγικής. Η εξατομικευμένη προσέγγιση και η κατανόηση των αναγκών τροφοδοτεί το σύστημα αποκομιδής και διαχείρισης με απαντήσεις και λύσεις.